Tanım olarak baktığınızda stok devir hızı, stoklarınızın ne kadar zamanda bir yenilenmesi gerektiğini gösteren kavramdır. Mutlaka hesaplanması gereken bu hız sayesinde yıl içerisinde stoklar için ne kadar harcama yapıldığını görebilirsiniz.
Stokta tuttuğunuz her ürün aynı zamanda firmanın varlığı olmasına karşın bunların ne kadar sürede devredildiğini ve masraf çıkardığını bilmeniz önemlidir. Bu sayede stoklarınızın ne kadarlık kısmının etkin şekilde kullanıldığını belirlersiniz. Eğer e-ticarete yeni başladıysanız başlangıç aşamasında;
- Stok yönetiminde tedarikçiler,
- İlk giren ilk çıkar yöntemi,
- Ürün isimlendirmesi,
- Depo düzeni,
- Beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olma,
- Düzenli kontrol yapma
gibi çalışmaları ihmal etmemelisiniz.
bkz. **Yoğun Satış Dönemlerinde Stok Yönetimi için İpuçları
Stok Devir Hızı Nasıl Hesaplanır?
İşletmeler açısından önemli olan stok devir hızını hesaplamak için yıl boyunca sattığınız ürünlerin maliyetini dönem başı stok ve dönem sonu stok ortalamasına bölmeniz gerekir. Elde edeceğiniz sonuç ile firmanın yıl içinde stoklarını kaç kere yenilediğini görebilirsiniz. Bu hesaplamayla yenilemeye ilave olarak stokların tükenme hızını da öğrenebilirsiniz. Formül olarak baktığınızda stok devir hızını şu şekilde hesaplayabilirsiniz:
Stok devir hızı = Satışların Maliyeti / ({Dönem başı stok + dönem sonu stok}/ 2)
Örneğin satışların maliyeti 250.000, dönem başı stok 20.000 ve dönem sonu stok 30.000 ise bu durumda formüle göre hesaplama yaptığınızda stok devir hızınız 10 olacaktır. Yani stoklarınız yıl boyunca 10 kere yenilenmiştir.
bkz. **Stoksuz Satış Nedir, Nasıl Yapılır?
Stok Devir Hızı Kaç Olmalıdır?
İşletmeler açısından önemli bir kavram olan stok devir hızı sektöre ve firmaya bağlı olarak farklılık gösterir. Bu nedenle her firmanın kendi için ideal hızı bulması gerekir. Eğer stok devir hızı olması gerekenden yüksekse bu durum her zaman olumlu yönde değildir ve firmanın yeterli olmayan stok ile çalıştığını ifade eder. Aynı zamanda sürekli olarak stok sıkıntısı çektiğini de gösterir ve doğru oranı bulmak bu noktada önemlidir.
Stok devir hızının normalden düşük olması ise firmanın stoğunda bulunan ürünleri yeteri hızda satışa çeviremediği görülür. Bu durumda firmanın reklam ve pazarlama çalışmaları, şirket yönetimi gibi konularda ekstra çaba sarf etmesi gerekir. Bazı firmalar spekülatif amaçlı gereğinden fazla stok tuttuğu için bu da hızın düşük görünmesine yol açar. Aynı durum uzun vadeli satışlar için de geçerli olup bunu önlemek adına planlı davranılmalıdır.
bkz. **E-Ticarette Bilinmesi Gereken Terimler: SKU (Stok Kodu) Nedir?
Ortalama Stokta Kalma Süresi Nedir?
Stokların deponuzda ne kadar kaldığını görebilmeniz için ortalama stokta kalma süresi hesaplaması yapmalısınız. Bunun için önce stok devir hızını hesaplamalısınız. Daha sonra bulduğunuz hız için 360/ stok devir hızı hesaplamasını yaparak ortalama stok süresini bulabilirsiniz. Örneğin hız 10 çıktıysa bu durumda ortalama stokta kalma süresi 36 gün olacaktır. Hesaplamalara göre stok devir hızı ile ortalama stokta kalma süresi arasında ters orantı vardır, biri artarken diğeri azalır.
Stok Devir Hızı Neden Hesaplanmalıdır?
Stok yönetimi ile ilgili önemli bilgilere ulaşmak için stok devir hızını hesaplamak gerekir. Stokların tükenme durumu ve sıklığı ile ilgili veriler sunan bu hesaplamalar yıllık ürün maliyetlerini de ortaya çıkarır. Stoklarınızın ne kadar zamanda bir yenilendiğini bildiğinizde, tedarikçi firmalar ile yapacağınız görüşmeleri de planlayabilirsiniz. Böylece yetersiz stok ile çalışma haline de engel olmuş olursunuz.
Elinizdeki ürünlerin ne kadar sürede satışa dönüştüğünü gösteren devir hızı reklam ve pazarlama stratejilerini doğru bir şekilde yapabilmeniz açısından da önemlidir. Böylece sektörde daha etkin hale gelebilir, satışlarınızın her zaman yüksek olmasını sağlayabilirsiniz.
